Wojna polsko-bolszewicka w aktach sądowych przechowywanych w Archiwum Państwowym w Katowicach Oddział w Bielsku-Białej

  • Drukuj zawartość bieżącej strony
  • Zapisz tekst bieżącej strony do PDF

20 czerwca 2020

Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Bielsku-Białej przechowuje w swoim zasobie bogaty zbiór akt wytworzonych przez sądy działające w XIX i XX w. na terenie działalności Archiwum. Akta te zaskakują swoją wieloaspektowością i mogą być wykorzystywane do różnych badań czy to genealogicznych czy naukowych.

Nabierają one również znaczenia, jeżeli chodzi o rocznicę zwycięskiej Bitwy Warszawskiej 1920 r., którą obchodzimy w tym roku. Znaczenie to polega na tym, że teren działalności Archiwum Państwowego w Katowicach Oddział w Bielsku-Białej nie był bezpośrednio dotknięty działaniami wojny polsko-bolszewickiej – i trudno w zasobie doszukać się obszernego materiału dotyczącego tej wojny.

Na tym terenie jednak mieszkało wielu ludzi, którzy w młodym wieku zostali powołani do odradzającego się Wojska Polskiego lub też wstąpili do niego ochotniczo – i nieraz oddali życie za swoją ojczyznę.

W aktach sądowych z okresu międzywojennego zachowało się wiele dokumentacji, dotyczącej żołnierzy Wojska Polskiego, którzy zginęli w walce bądź zmarli w szpitalach w wyniku chorób oraz  odniesionych ran. Są to najczęściej akta spadkowe po tych żołnierzach, wytworzone przez sądy powiatowe, działające na terenie byłej Galicji w latach 1919-1928. W aktach spadkowych zachowały się zawiadomienia o śmierci lub metryki zgonu, wystawione przez Powiatową Komendę Uzupełnień w Wadowicach, Dowództwo Generalne Okręgu w Krakowie, duszpasterstwa pułkowe, dowództwa pułków, a także przez szpitale wojskowe – nie mówiąc o innych dokumentach, takich jak np. wykazy przedmiotów pozostałych po poległych i zmarłych.

W wielu przypadkach – kiedy żaden urząd nie mógł wystawić metryki zgonu – przeprowadzano postępowanie o uznanie danej osoby za zmarłą, którego końcowym efektem było sądowe orzeczenie. Postepowania te prowadzone były przez sądy drugiej instancji. W wielu aktach spadkowych zachowały się właśnie takie orzeczenia, będące podstawą do przeprowadzenia postępowania spadkowego. Ale również w dokumentacji Sądu Okręgowego w Wadowicach (który był sądem drugiej instancji dla prezentowanego terenu), zachowała się grupa akt spraw dotyczących przeprowadzenia tego typu postępowania.  W tych aktach zachowały się m.in. nieliczne listy, pisane z frontu do rodziny.

Prezentowane materiały pochodzą z następujących zespołów aktowych:

  • 13/345 Sąd Grodzki w Oświęcimiu (skrót: SGO)
  • 13/690 Sąd Powiatowy w Andrychowie (skrót: SPA)
  • 13/694 Sąd Powiatowy w Kalwarii (skrót: SPK)
  • 13/697 Sąd Powiatowy w Wadowicach (skrót: SPW)
  • 13/1041 Sąd Powiatowy w Jordanowie (skrót: SPJ)
  • 13/1312 Sąd Powiatowy w Milówce (skrót: SPMi)
  • 13/1336 Sąd Powiatowy w Makowie (skrót: SPMa)
  • 13/486 Sąd Okręgowy w Wadowicach (skrót: SOW)

Michał Jarnot

Galeria

  • Powiększ zdjęcie Metryka śmierci i pogrzebu Alojzego Wójcika z Harmęż, wystawiona przez Rzymsko-Katolicki Urząd Parafialny Wojsk Polskich (APB, SGO, sygn. 113)

    Metryka śmierci i pogrzebu Alojzego Wójcika z Harmęż, wystawiona przez Rzymsko-Katolicki Urząd Parafialny Wojsk Polskich (APB, SGO, sygn. 113)

  • Powiększ zdjęcie Protokół śmierci Franciszka Zemły z Grojca, wystawiony przez Dowództwo 51 Pułku Piechoty (APB, SGO, sygn. 228)

    Protokół śmierci Franciszka Zemły z Grojca, wystawiony przez Dowództwo 51 Pułku Piechoty (APB, SGO, sygn. 228)

  • Powiększ zdjęcie Zaświadczenie o śmierci Teofila Jarnota z Brzeszcz, wystawione przez Szwadron Zapasowy 8 Pułku Ułanów Ks. Józefa Poniatowskiego (ABP, SGO, sygn. 250)

    Zaświadczenie o śmierci Teofila Jarnota z Brzeszcz, wystawione przez Szwadron Zapasowy 8 Pułku Ułanów Ks. Józefa Poniatowskiego (ABP, SGO, sygn. 250)

  • Powiększ zdjęcie Pismo Duszpasterstwa Garnizonu w Cieszynie w sprawie ustalenia losów Błażeja Kwartnika z Łękawicy koło Wadowic (APB, SOW, sygn. 728)

    Pismo Duszpasterstwa Garnizonu w Cieszynie w sprawie ustalenia losów Błażeja Kwartnika z Łękawicy koło Wadowic (APB, SOW, sygn. 728)

  • Powiększ zdjęcie Dalsza część pisma Duszpasterstwa Garnizonu w Cieszynie w sprawie ustalenia losów Błażeja Kwartnika z Łękawicy koło Wadowic (APB, SOW, sygn. 728)

    Dalsza część pisma Duszpasterstwa Garnizonu w Cieszynie w sprawie ustalenia losów Błażeja Kwartnika z Łękawicy koło Wadowic (APB, SOW, sygn. 728)

  • Powiększ zdjęcie List napisany z frontu przez Błażeja Kwartnika z Łękawicy koło Wadowic do swoich rodziców we wrześniu 1920 r. (APB, SOW, sygn. 728)

    List napisany z frontu przez Błażeja Kwartnika z Łękawicy koło Wadowic do swoich rodziców we wrześniu 1920 r. (APB, SOW, sygn. 728)

  • Powiększ zdjęcie Dalsza część listy napisanego z frontu przez Błażeja Kwartnika z Łękawicy koło Wadowic do swoich rodziców we wrześniu 1920 r. (APB, SOW, sygn. 728)

    Dalsza część listy napisanego z frontu przez Błażeja Kwartnika z Łękawicy koło Wadowic do swoich rodziców we wrześniu 1920 r. (APB, SOW, sygn. 728)

  • Powiększ zdjęcie Dalsza część listy napisanego z frontu przez Błażeja Kwartnika z Łękawicy koło Wadowic do swoich rodziców we wrześniu 1920 r. (APB, SOW, sygn. 728)

    Dalsza część listy napisanego z frontu przez Błażeja Kwartnika z Łękawicy koło Wadowic do swoich rodziców we wrześniu 1920 r. (APB, SOW, sygn. 728)

  • Powiększ zdjęcie Protokół przesłuchania świadków spisany w Sądzie Grodzkim w Białej w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Wadowicach, dotyczącej uznania za zmarłego Ludwika Przybyły ze Szczyrku (APB, SOW, sygn. 732)

    Protokół przesłuchania świadków spisany w Sądzie Grodzkim w Białej w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Wadowicach, dotyczącej uznania za zmarłego Ludwika Przybyły ze Szczyrku (APB, SOW, sygn. 732)

  • Powiększ zdjęcie Dalsza część protokołu przesłuchania świadków spisanego w Sądzie Grodzkim w Białej w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Wadowicach, dotyczącej uznania za zmarłego Ludwika Przybyły ze Szczyrku (APB, SOW, sygn. 732)

    Dalsza część protokołu przesłuchania świadków spisanego w Sądzie Grodzkim w Białej w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Wadowicach, dotyczącej uznania za zmarłego Ludwika Przybyły ze Szczyrku (APB, SOW, sygn. 732)

  • Powiększ zdjęcie Protokół przesłuchania świadków w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Wadowicach, dotyczącej uznania za zmarłego Franciszka Węgrzyna z Frydrychowic (APB, SOW, sygn. 733)

    Protokół przesłuchania świadków w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Wadowicach, dotyczącej uznania za zmarłego Franciszka Węgrzyna z Frydrychowic (APB, SOW, sygn. 733)

  • Powiększ zdjęcie Dalsza część protokołu przesłuchania świadków w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Wadowicach, dotyczącej uznania za zmarłego Franciszka Węgrzyna z Frydrychowic (APB, SOW, sygn. 733)

    Dalsza część protokołu przesłuchania świadków w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Wadowicach, dotyczącej uznania za zmarłego Franciszka Węgrzyna z Frydrychowic (APB, SOW, sygn. 733)

  • Powiększ zdjęcie Kolejny protokół przesłuchania świadków w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Wadowicach, dotyczącej uznania za zmarłego Franciszka Węgrzyna z Frydrychowic (APB, SOW, sygn. 733)

    Kolejny protokół przesłuchania świadków w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Wadowicach, dotyczącej uznania za zmarłego Franciszka Węgrzyna z Frydrychowic (APB, SOW, sygn. 733)

  • Powiększ zdjęcie Doniesienie o śmierci Michała Gawędy z Zagórnika, wystawione przez Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie (APB, SPA, sygn. 406)

    Doniesienie o śmierci Michała Gawędy z Zagórnika, wystawione przez Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie (APB, SPA, sygn. 406)

  • Powiększ zdjęcie Zawiadomienie o śmierci Jana Gąsiora z Wieprza koło Andrychowa, wystawione przez Rzymsko-Katolicki Urząd Duszpasterski 4 Pułku Piechoty Legionów (APB, SPA, sygn. 442)

    Zawiadomienie o śmierci Jana Gąsiora z Wieprza koło Andrychowa, wystawione przez Rzymsko-Katolicki Urząd Duszpasterski 4 Pułku Piechoty Legionów (APB, SPA, sygn. 442)

  • Powiększ zdjęcie Dalsza część zawiadomienia o śmierci Jana Gąsiora z Wieprza koło Andrychowa, wystawionego przez Rzymsko-Katolicki Urząd Duszpasterski 4 Pułku Piechoty Legionów (APB, SPA, sygn. 442)

    Dalsza część zawiadomienia o śmierci Jana Gąsiora z Wieprza koło Andrychowa, wystawionego przez Rzymsko-Katolicki Urząd Duszpasterski 4 Pułku Piechoty Legionów (APB, SPA, sygn. 442)

  • Powiększ zdjęcie Zawiadomienie o śmierci Stanisława Wolasa z Głębowic, wystawione przez Powiatową Komendę Uzupełnień w Wadowicach (APB, SPA, sygn. 557)

    Zawiadomienie o śmierci Stanisława Wolasa z Głębowic, wystawione przez Powiatową Komendę Uzupełnień w Wadowicach (APB, SPA, sygn. 557)

  • Powiększ zdjęcie Zawiadomienie o śmierci Jana Smazy z Inwałdu, wystawione przez Powiatową Komendę Uzupełnień w Wadowicach (APB, SPA, sygn. 715)

    Zawiadomienie o śmierci Jana Smazy z Inwałdu, wystawione przez Powiatową Komendę Uzupełnień w Wadowicach (APB, SPA, sygn. 715)

  • Powiększ zdjęcie Orzeczenie o dowodzie śmierci Józefa Ebla z Frydrychowic, wystawione przez Sąd Okręgowy w Wadowicach (APB, SPA, sygn. 1486)

    Orzeczenie o dowodzie śmierci Józefa Ebla z Frydrychowic, wystawione przez Sąd Okręgowy w Wadowicach (APB, SPA, sygn. 1486)

  • Powiększ zdjęcie Orzeczenie o dowodzie śmierci Władysława Burego z Rzyk, wystawione przez Sąd Okręgowy w Wadowicach (APB, SPA, sygn. 1661)

    Orzeczenie o dowodzie śmierci Władysława Burego z Rzyk, wystawione przez Sąd Okręgowy w Wadowicach (APB, SPA, sygn. 1661)

  • Powiększ zdjęcie Zawiadomienie o śmierci Franciszka Pająka z Zebrzydowic, wystawione przez Powiatową Komendę Uzupełnień w Wadowicach (APB, SPK, sygn. 263)

    Zawiadomienie o śmierci Franciszka Pająka z Zebrzydowic, wystawione przez Powiatową Komendę Uzupełnień w Wadowicach (APB, SPK, sygn. 263)

  • Powiększ zdjęcie Doniesienie o śmierci Stefana Tyrały z Wielkich Dróg, wystawione przez Dowództwo Okręgu Generalnego Kraków (APB, SPK, sygn. 269)

    Doniesienie o śmierci Stefana Tyrały z Wielkich Dróg, wystawione przez Dowództwo Okręgu Generalnego Kraków (APB, SPK, sygn. 269)

  • Powiększ zdjęcie Wykaz przedmiotów pozostałych po poległym Stefanie Tyrale z Wielkich Dróg, wystawione przez Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie (APB, SPK, sygn. 269)

    Wykaz przedmiotów pozostałych po poległym Stefanie Tyrale z Wielkich Dróg, wystawione przez Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie (APB, SPK, sygn. 269)

  • Powiększ zdjęcie Doniesienie o śmierci Jana Gołębiowskiego - Gołębskiego z Kalwarii Zebrzydowskiej, wystawione przez Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie (APB, SPK, sygn. 270)

    Doniesienie o śmierci Jana Gołębiowskiego - Gołębskiego z Kalwarii Zebrzydowskiej, wystawione przez Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie (APB, SPK, sygn. 270)

  • Powiększ zdjęcie Koperta, w której Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie przysłało do Sądu Powiatowego w Kalwarii rzeczy pozostałe po zmarłym Janie Gołębiowskim – Gołębskim (APB, SPK, sygn. 270)

    Koperta, w której Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie przysłało do Sądu Powiatowego w Kalwarii rzeczy pozostałe po zmarłym Janie Gołębiowskim – Gołębskim (APB, SPK, sygn. 270)

  • Powiększ zdjęcie Doniesienie o śmierci Rudolfa Filka z Barwałdu Górnego, wystawione przez Dowództwa Okręgu Generalnego w Krakowie (APB, SPK, sygn. 271)

    Doniesienie o śmierci Rudolfa Filka z Barwałdu Górnego, wystawione przez Dowództwa Okręgu Generalnego w Krakowie (APB, SPK, sygn. 271)

  • Powiększ zdjęcie Wykaz przedmiotów pozostałych po zmarłym Rudolfie Filku z Barwałdu Górnego, wystawione przez Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie (APB, SPK, sygn. 271)

    Wykaz przedmiotów pozostałych po zmarłym Rudolfie Filku z Barwałdu Górnego, wystawione przez Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie (APB, SPK, sygn. 271)

  • Powiększ zdjęcie Pismo Urzędu Duszpasterskiego 4 Pułku Piechoty Legionów w sprawie ustalenia losów Wojciecha Stonawskiego z Bugaja (APB, SPK, sygn. 290)

    Pismo Urzędu Duszpasterskiego 4 Pułku Piechoty Legionów w sprawie ustalenia losów Wojciecha Stonawskiego z Bugaja (APB, SPK, sygn. 290)

  • Powiększ zdjęcie Akta zejścia Jana Czopka z Lanckorony, wystawiony przez Szpital Wojskowy w Rzeszowie (APB, SPK, sygn. 291)

    Akta zejścia Jana Czopka z Lanckorony, wystawiony przez Szpital Wojskowy w Rzeszowie (APB, SPK, sygn. 291)

  • Powiększ zdjęcie Pismo Polskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża w Warszawie w sprawie ustalenia losów Jana Tomczykiewicza z Lanckorony (APB, SPK, sygn. 380)

    Pismo Polskiego Towarzystwa Czerwonego Krzyża w Warszawie w sprawie ustalenia losów Jana Tomczykiewicza z Lanckorony (APB, SPK, sygn. 380)

  • Powiększ zdjęcie Rozporządzenie ostatniej woli Jana Tomczykiewicza z Lanckorony, sporządzone tuż przed odejściem na front (APB, SPK, sygn. 380)

    Rozporządzenie ostatniej woli Jana Tomczykiewicza z Lanckorony, sporządzone tuż przed odejściem na front (APB, SPK, sygn. 380)

  • Powiększ zdjęcie Doniesienie o śmierci Albina Wyrwiaka z Kozińca, wystawione przez Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie (APB, SPW, sygn. 3)

    Doniesienie o śmierci Albina Wyrwiaka z Kozińca, wystawione przez Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie (APB, SPW, sygn. 3)

  • Powiększ zdjęcie Akt zejścia Józefa Lipiaka z Sidziny, sporządzony przez Szpital Wojskowy nr 4 (APB, SPJ, sygn. 699)

    Akt zejścia Józefa Lipiaka z Sidziny, sporządzony przez Szpital Wojskowy nr 4 (APB, SPJ, sygn. 699)

  • Powiększ zdjęcie Dalsza część aktu zejścia Józefa Lipiaka z Sidziny, sporządzonego przez Szpital Wojskowy nr 4 (APB, SPJ, sygn. 699)

    Dalsza część aktu zejścia Józefa Lipiaka z Sidziny, sporządzonego przez Szpital Wojskowy nr 4 (APB, SPJ, sygn. 699)

  • Powiększ zdjęcie Akta zejścia Józefa Makowskiego z Raby Wyżnej sporządzony przez Szpital Wojskowy w Bielsku (APB, SPJ, sygn. 720)

    Akta zejścia Józefa Makowskiego z Raby Wyżnej sporządzony przez Szpital Wojskowy w Bielsku (APB, SPJ, sygn. 720)

  • Powiększ zdjęcie Metryka śmierci Wojciecha Skawskiego z Toporzyska, wystawiona przez Duszpasterstwo Szpitala Wojskowego dla Chorób Zakaźnych w Krakowie (APB, SPJ, sygn. 755)

    Metryka śmierci Wojciecha Skawskiego z Toporzyska, wystawiona przez Duszpasterstwo Szpitala Wojskowego dla Chorób Zakaźnych w Krakowie (APB, SPJ, sygn. 755)

  • Powiększ zdjęcie Telegram zawiadamiający o pogrzebie zmarłego w Szpitalu Wojskowym w Wadowicach Józefa Baliczka ze Skawy, przysłany do matki zmarłego (APB, SPJ, sygn. 764)

    Telegram zawiadamiający o pogrzebie zmarłego w Szpitalu Wojskowym w Wadowicach Józefa Baliczka ze Skawy, przysłany do matki zmarłego (APB, SPJ, sygn. 764)

  • Powiększ zdjęcie Akta zejścia Juliana Punkiewicza z Wilna wystawiony przez Szpital Wojskowy Czerwonego Krzyża w Rajczy (APB, SPMi, sygn. 674)

    Akta zejścia Juliana Punkiewicza z Wilna wystawiony przez Szpital Wojskowy Czerwonego Krzyża w Rajczy (APB, SPMi, sygn. 674)

  • Powiększ zdjęcie Zawiadomienie o śmierci Ludwika Biernata z Szarego, wystawione przez Powiatową Komendę Uzupełnień w Wadowicach (APB, SPMi, sygn. 812)

    Zawiadomienie o śmierci Ludwika Biernata z Szarego, wystawione przez Powiatową Komendę Uzupełnień w Wadowicach (APB, SPMi, sygn. 812)

  • Powiększ zdjęcie Protokół śmierci Wincentego Adamka z Makowa, wystawiony przez Urząd Duszpasterski Szpitala Epidemicznego Wojska Polskiego we Lwowie (APB, SPMa, sygn. 5)

    Protokół śmierci Wincentego Adamka z Makowa, wystawiony przez Urząd Duszpasterski Szpitala Epidemicznego Wojska Polskiego we Lwowie (APB, SPMa, sygn. 5)

  • Powiększ zdjęcie Dalsza część protokołu śmierci Wincentego Adamka z Makowa, wystawionego przez Urząd Duszpasterski Szpitala Epidemicznego Wojska Polskiego we Lwowie (APB, SPMa, sygn. 5)

    Dalsza część protokołu śmierci Wincentego Adamka z Makowa, wystawionego przez Urząd Duszpasterski Szpitala Epidemicznego Wojska Polskiego we Lwowie (APB, SPMa, sygn. 5)

Rozwiń Metryka

Podmiot udostępniający informację:
Data utworzenia:2020-06-20
Data publikacji:2020-06-20
Osoba sporządzająca dokument:Michał Jarnot
Osoba wprowadzająca dokument:Piotr Lis
Liczba odwiedzin:909